Bonatz, Paul Michael Nikolaus

Architekt, wykładowca uniwersytecki

Urodzony: 06.12.1877 w Solgne koło Metz

Zmarł: 20.12.1956 w Stuttgarcie

Bonatz studiował inżynierię mechaniczną i architekturę w Monachium i Berlinie. W 1900 roku pracował dla Theodora Fischera w monachijskim biurze planowania miejskiego, a w 1902 roku został asystentem Fischera na Uniwersytecie Technicznym w Stuttgarcie.

W 1907 r. wygrał konkurs na projekt fabryki win musujących Henkell & Co. w Biebrich, a w 1911 r. na projekt dworca głównego w Stuttgarcie (1914-28). Wcześniej, w 1908 roku, został mianowany następcą Fischera na katedrze projektowania i urbanistyki, którą piastował aż do przejścia na emeryturę w 1942 roku.

W 1908 roku wraz z Friedrichem Eugenem Scholerem (1874-1949) założył firmę architektoniczną "Bonatz & Scholer", która istniała do 1949 roku. Do pierwszej wojny światowej Bonatz zaprojektował wiele budynków użyteczności publicznej, w tym budynek sądu w Moguncji (1903-10), bibliotekę uniwersytecką w Tybindze (1908-12) i ratusz w Hanowerze (1910-14).

Wraz z architektem Paulem Schmitthennerem (1884-1927) Bonatz założył tak zwaną szkołę stuttgarcką, która około 1930 roku została uznana za "jedną z najbardziej postępowych niemieckich szkół architektury" (Voigt/May, s. 70, 74).

Ze względu na swoje osiągnięcia w inżynierii lądowej jako konsultant Dyrekcji Budowy Neckaru (projekt kanalizacji Neckaru), Bonatz został zaproszony do pracy przy budowie autostrad Rzeszy (główny projekt propagandowy reżimu nazistowskiego) w 1934 r., chociaż nie był członkiem partii, a w 1935 r. został mianowany konsultantem artystycznym "generalnego inspektora (inspektorów) niemieckich dróg", Fritza Todta. Stanowisko Bonatza wobec nazistowskiego reżimu było ambiwalentne. Kilkakrotnie znalazł się w sytuacji zagrożenia z powodu donosów i krytycznych wypowiedzi, a mimo to współpracował. W latach 1939-1944 dostarczył między innymi projekty dla planowanego "Naczelnego Dowództwa Marynarki Wojennej" w Berlinie oraz nowego Dworca Głównego w Monachium z gigantyczną kopułą.

W latach 1944-1948 mieszkał nieprzerwanie w Turcji, gdzie w 1946 r. objął katedrę w TH Istanbul. Karierę nauczycielską zakończył w 1954 r. i powrócił do Stuttgartu.

Bonatz otrzymał wiele wyróżnień, w tym tytuł doktora honoris causa TH Aachen (obecnie Rheinisch-Westfälische TH Aachen) w 1920 r. oraz Medal Goethego za Sztukę i Naukę przyznany przez Hitlera w 1942 roku. W 1952 r. został mianowany przez Theodora Heussa do Orderu Pour le merité for Sciences and Arts.

Bonatz, Paul: Leben und Bauen, Stuttgart 1950.

Voigt, Wolfgang; May, Roland (red.): Paul Bonatz 1877-1956, Tübingen et al. 2010.