Heska ustawa o ochronie zabytków reguluje postępowanie z zabytkami naziemnymi w §§ 19-24. Sekcje 16 i 18 są szczególnie ważne dla praktycznej pracy, ponieważ formułują warunki planowanej zmiany lub zniszczenia zabytków kultury, które początkowo są ogólnie zabronione.

Badanie zabytku wymaga pewnych umiejętności i dlatego może być przeprowadzone tylko przez osoby wykwalifikowane w dziedzinie dziedzictwa (nie tylko technicznie!). Oznacza to profesjonalne wykopaliska i dokumentację pomnika naziemnego, który oprócz znalezisk jest jedynym pozostałym dowodem zniszczonego pomnika. Same znaleziska są ruchomymi małymi zabytkami, ale nabierają znaczenia historycznego tylko w kontekście ich znalezisk.

W najnowszym komentarzu do heskiego prawa o zabytkach zrezygnowano z ograniczenia czasowego, po przekroczeniu którego znalezisko przestawało być zabytkiem naziemnym w rozumieniu ustawy. Obecnie powszechnie przyjmuje się, że badania archeologiczne trwają do dnia dzisiejszego, co oznacza, że zabytki archeologiczne z nowszych czasów są również chronione przez ustawę o ochronie zabytków, pod warunkiem, że odnoszą się do zakończonego okresu historycznego (era nazistowska, NRD; archeologia ery nowożytnej, archeologia pól bitewnych).

W celu ochrony zabytków organy ochrony zabytków i niższe organy ochrony zabytków w dzielnicach i niezależnych miastach współpracują ze sobą na mocy wzajemnego porozumienia.

Nowelizacja paragrafu 24 w dniu 11 czerwca 2011 r., która po raz pierwszy wprowadziła tzw. mały rejestr skarbów, była znacząca. Oznacza to, że znaleziska archeologiczne stają się własnością państwa natychmiast po ich odkryciu. Prawo własności wygasa, jeśli Najwyższy Urząd Ochrony Zabytków (HMWK) nie zgłosi roszczenia w ciągu trzech miesięcy.

Viebrock, Jan Nikolaus: Hessisches Denkmalschutzrecht. Publikacje gminne dla Hesji. Hessischer Städte- und Gemeindebund (ed.), 3rd ed. Stuttgart 2007.