Heidenmauer
Το Heidenmauer στο κέντρο της πόλης του Βισμπάντεν εκτείνεται για 520 μέτρα από τη γωνία των οδών Schulberg και Hirschgraben από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά μέχρι την εκκλησία της αγοράς στην Schlossplatz, με μια στροφή στο επίπεδο της Langgasse, και είναι το μόνο ορατό ρωμαϊκό μνημείο στην πόλη, από το οποίο δύο μικρά τμήματα μήκους περίπου 50 μέτρων εκατέρωθεν του Römertor έχουν διατηρηθεί επιφανειακά.
Το τείχος θεωρήθηκε από τους παλαιότερους ερευνητές σε σχέση με την επέκταση του προγεφυρώματος του Μάιντς υπό τον Δυτικό Ρωμαίο αυτοκράτορα Βαλεντινιανό Α΄ (Flavius Valentinianus 321-17 Νοεμβρίου 375, αυτοκράτορας 364-375). Ως στρατιωτική κατασκευή, ερμηνεύτηκε αφενός ως τείχος φραγμού, οπότε θεωρήθηκε ότι δεν μπορούσε να παρακαμφθεί λόγω του εν μέρει ελώδους εδάφους, και αφετέρου θεωρήθηκε ότι η παράκαμψη ήταν ούτως ή άλλως δυνατή, οπότε ερμηνεύτηκε ως μέρος μιας μεγάλης οχύρωσης που δεν μπορούσε πλέον να ολοκληρωθεί.
Εδώ και περίπου δέκα χρόνια, ο αρχιτέκτονας του Βισμπάντεν Martin Lauth αναπτύσσει τη θεωρία ότι το Heidenmauer είναι μέρος ενός υδραγωγείου που διοχέτευε γλυκό νερό από τον Taunus στην πόλη. Παρήγγειλε ανάλυση 14C σε δείγματα ξύλου που ανακτήθηκαν από το κονίαμα στο Εργαστήριο Leibniz για τον προσδιορισμό της ηλικίας και την έρευνα ισοτόπων του Πανεπιστημίου του Κιέλου, η οποία έδωσε μια βαθμονομημένη ηλικία 214-344 μ.Χ. στο εύρος 2-σ, δηλαδή υπάρχει πιθανότητα 95,4 % ότι το τμήμα του τοίχου από το οποίο ελήφθη το δείγμα είναι παλαιότερο του Βαλεντίνου. Είναι γνωστό ότι το Heidenmauer χτίστηκε πάνω σε απροσδιόριστα παλαιότερη τοιχοποιία, αλλά η πρώτη επιστημονική χρονολόγηση του Heidenmauer αποτελεί ένα σημαντικό νέο αποτέλεσμα. Η επιχειρηματολογία του Lauth βασίζεται σε απολύτως λογικές δυνατότητες και προσπαθεί να τεκμηριώσει τη βασική του υπόθεση ότι το Heidenmauer = υδραγωγείο με πολλά παραδείγματα. Εντοπίζει θεωρητικά στη βιβλιογραφία και πρακτικά στα δάση γύρω από το Wiesbaden την υδροδότηση του Nassau του 19ου αιώνα με την υπόθεση ότι οι πρίγκιπες του Nassau χρησιμοποίησαν υπάρχοντα ρωμαϊκά ή υστερο-αντι-αρχαία κανάλια ύδρευσης και κατέστρεψαν έτσι τα υπάρχοντα κατάλοιπα. Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, άλλες εγκαταστάσεις στο Schulberg που ήταν απαραίτητες για υδραυλικούς λόγους πρέπει να καταστράφηκαν από την κατασκευή ενός καταφυγίου τον 20ό αιώνα.
Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, πρέπει να επισημανθεί ότι καμία από τις τρεις θεωρίες δεν διαθέτει επαρκή αρχαιολογικά στοιχεία. Η Margot Klee συνέχισε πρόσφατα (2014) να βλέπει το Heidenmauer σε στρατιωτικό πλαίσιο.
Baartz, Dietwulf, Hermann, Fritz-Rudolf (επιμ.): Die Römer in Hessen 2η έκδ. Στουτγάρδη 1989, s. v. Wiesbaden (Baatz) [σσ. 485-494].
Czysz, Walter: Wiesbaden in der Römerzeit, Στουτγάρδη 1994 [σσ. 220-225].
Klee, Margot: Φράγμα ή υδραγωγείο. Σχετικά με την ερμηνεία του Heidenmauer στο Wiesbaden. In: Nassauische Annalen 125/2014 [pp. 1-20].
Lauth, Martin: Wiesbaden - Η πόλη του νερού. Μια συμβολή στο Heidenmauer στο Βισμπάντεν και την υδροδότηση κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. In: Nassauische Annalen 122/2011 [pp. 1-53].