"Οι γονείς μας ήταν ευσεβείς μουσουλμάνοι και, όπως κι εμείς, πίστευαν ότι κάθε χτύπημα στην πόρτα ήταν μια ευλογία από τον Θεό. Ποτέ δεν παίρναμε χρήματα από τους Εβραίους καλεσμένους μας. Όλοι οι άνθρωποι είναι από τον Θεό. Η Μπέσα υπάρχει σε κάθε αλβανική ψυχή".

Με αυτά τα λόγια, οι αδελφοί Χαμίντ και Χεμάλ Βεσέλι περιγράφουν μια στάση που δεν ήταν αυτονόητη την εποχή της Σοά. Η οικογένειά τους κατάγεται από την Αλβανία - μια μικρή χώρα στην οποία ζούσαν μόνο περίπου 200 Εβραίοι πριν από το 1933. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής το 1943, ο πληθυσμός προσέφερε προστασία σε πολυάριθμους Εβραίους πρόσφυγες. Παρά τη ναζιστική κατοχή, οι αλβανικές αρχές και οι πολίτες αρνήθηκαν να παραδώσουν τα ονόματα των Εβραίων, πλαστογράφησαν έγγραφα και έκρυψαν τους διωκόμενους - ανεξάρτητα από την καταγωγή ή τη θρησκεία τους. Η βάση για αυτή τη βοήθεια ήταν η Besa, ένας κεντρικός αλβανικός κώδικας τιμής.

Besa σημαίνει κυριολεκτικά "τήρηση της υπόσχεσης που δόθηκε" - και αντιπροσωπεύει την άνευ όρων υποχρέωση να βοηθήσει ένα άτομο που ζητά προστασία, ακόμη και με κίνδυνο της ζωής του. Σχεδόν όλοι οι Εβραίοι που βρίσκονταν στην Αλβανία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου επέζησαν. 69 Αλβανοί τιμήθηκαν αργότερα ως "Δίκαιοι μεταξύ των Εθνών".

Ο φωτογράφος Norman H. Gershman (1932 - 2019) πέρασε τέσσερα χρόνια τραβώντας πορτραίτα μουσουλμανικών οικογενειών που διέσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της Σοά. Με τον τρόπο αυτό, έκανε ορατό ένα ελάχιστα γνωστό κεφάλαιο της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Τα εντυπωσιακά πορτρέτα του βρίσκονται πλέον σε διεθνείς συλλογές.