W cesarskiej marynarce wojennej krążowniki o wyporności mniejszej niż 5500 ton były określane jako "małe krążowniki" od końca XIX wieku. Były one używane jako okręty zwiadowcze floty, okręty dowodzenia dla niszczycieli torpedowych, jako krążowniki zagraniczne i w wojnie handlowej. Łącznie ukończono 49 małych krążowników w 15 różnych klasach. Krążowniki "Wiesbaden" i "Frankfurt" były budowane w oddzielnej klasie Wiesbaden od 1912 roku. Oba zostały oddane do użytku w 1915 roku.

Podczas największej bitwy morskiej I wojny światowej w cieśninie Skagerrak, "Wiesbaden" został zatopiony przez brytyjską Grand Fleet. Jedyny ocalały, główny palacz Hugo Zenne, podpisał Złotą Księgę miasta w dniach 1 i 2 czerwca 1935 r., aby upamiętnić bitwę.

"Frankfurt" został przekazany zwycięskim mocarstwom pod koniec I wojny światowej i zatopiony w 1921 r. jako cel podczas lotniczych testów bombowych.